Bir kişinin Alzheimer hastası olup olmadığını belirleyebilecek tek bir tanı testi yoktur. Doktorlar genellikle nörologlar, nöropsikologlar, geriatristler ve geriatrik psikiyatrların yardımı ile tanı koymak için çeşitli yaklaşımlar kullanırlar. Her ne kadar doktorlar bir kimsede Demans olup olmadığını belirleyebilse de kesin sebebi tanımlamak zor olabilir.
Tanı için faydalanılan kaynaklar şöyle sıralanabilir:
- Tıbbi Geçmiş
- Zihinsel Durum Testleri
- Fiziksel Muayene ve Tanı Testleri
- Beyin Görüntülemesi
- Nörolojik Sınav
Tıbbi Geçmiş
Tanı koymak için çalışan sağlık uzmanı, psikiyatrik öykü ve davranışsal değişikliklerin öyküsünü gözden geçirir. Mevcut ve geçmiş hastalıklarla, bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçları bilmek ister. Uzman ayrıca ailede Alzheimer hastalığı veya Demans geçirmiş bireyler olup olmadığını da soracaktır.
Fiziksel Muayene ve Tanı Testleri
Doktorun bilmek isteyeceği konular ve testleri sıralarsak;
• Diyet, Beslenme ve Alkol kullanımı hakkında bilgi
• Reçeteli veya Reçetesiz kullanılan tüm ilaçlar
• Tansiyon, ateş ve nabız değerleri
• Kan değerleri
• Kalp ve ciğerlerin durumu
• Genel sağlık durumu hakkında bilgiler
• Kan ve idrar testleri
Fiziksel muayeneden ve laboratuvar testlerinden elde edilen sonuçlar bunama belirtilerine neden olabilecek sağlık sorunlarının tanısının konulmasına yardımcı olur. Demans ve benzer semptomların ortak nedenleri; depresyon, tedavi edilmeyen uyku apnesi, deliryum, ilaçların yan etkileri, tiroit problemleri, bazı vitamin eksiklikleri ve aşırı alkol tüketimidir. Alzheimer’ın tersine bu koşullar çok büyük oranda düzeltilebilir.
Nörolojik Sınav
Yapılacak Nörolojik muayene sırasında, Doktor kişiyi Alzheimer ve Alzheimer dışındaki beyin bozuklarını tespit için değerlendirmeye tabi tutacaktır.
Bu işlemde:
• Refleksler
• Koordinasyon
• Göz hareketleri
• Konuşma
• Duygu kontrolleri yapılır. Nörolojik muayene aynı zamanda beynin görüntülenmesini de kapsayabilir.
Zihinsel Durum Testleri
Zihinsel durum testi:
• Hafıza
• Basit Problemleri Çözme
• Diğer Düşünme Becerilerini Ölçer ve kişinin
• Çevresinde neler olup bittiğinin farkında olup olmadığı
• Tarih, saat ve yer bilgisi
• Hafıza, Talimatlara uyma ve basit hesap yapabilme konusunda fikir sahibi olunmasını sağlar.
Beyin Görüntülemesi
Alzheimer hastalığı için yapılan standart bir çalışmada beyin tomografisine veya beyin MR’ına ihtiyaç duyulur.
Bu testler öncelikle Alzheimer’a benzer semptomlar gösteren ancak başka tedaviler gerektiren rahatsızlıkları denklem dışına çıkarmak için kullanılır. Ayrıca görüntüleme varsa tümörler veya inmeye sebep olabilecek kanıtları da ortaya çıkarır. Beyinde oluşabilen sıvı birikimlerini gösterir.
Bazı durumlarda doktor, Alzheimer’ın belirleyicisi olan beta-amiloid düzeyini öğrenmek için beyin görüntüleme araçlarını kullanır. Normal seviyede beta-amiloid Demans’ın nedeninin Alzheimer olmadığını gösterir.